digitale innovatie Archieven -

Austin, Texas – 9 maart 2019 | Data storytelling: de kaart en z’n verhaal. Het is het einde van de tweede festivaldag van SXSW. Om 17.00 uur zit ik samen met zo’n 50 deelnemers klaar om te luisteren naar het verhaal van Alison Killing. Buiten voelt het vandaag als een hele fijne zomerdag die we vieren in the land of the free. In Ballroom G krijg ik niet alleen kippenvel van de stevig blazende airco, maar ook van het verhaal dat Alison vertelt. Het verhaal van migranten die op zoek naar vrijheid alles riskeren en in een gammel bootje de oversteek naar West-Europa wagen. Hoe geeft Alison hen een gezicht met (open) data, een kaart en een podcast? En waarom is er geen foto of filmfragment te vinden?

Migrantenstroom

Het is 2015 als de migrantenstroom op z’n hoogtepunt is. De media schreven er veel over, maar merkten dat de lezers ‘migranten-moe’ werd. Op artikelen over dit onderwerp werd het minst geklikt om verder te lezen. Alison realiseerde zich dat de media het verhaal veelal vanuit dezelfde invalshoek vertelden: het verhaal van de massa. Dat maakt het anoniem en houdt het ver van de lezer af. Langzaamaan vormde zich een idee …

30 uur in een rubberbootje

Wat als je het verhaal zou vertellen vanuit het perspectief van de migrant? Die vraag was de eerste in een enorme lijst van vragen! Wat ze ontdekte is dat de overtocht van Libië naar Malta zo’n 300 kilometer is, dat je daar 30 uur over doet in een goede boot. Waar vinden de vluchtelingenbootjes en de reddingsschepen elkaar? En hoe maken ze contact? Snelheid is een van de belangrijkste dingen: bootjes raken lek en lopen leeg, mensen vallen in het water, kunnen vaak niet zwemmen en verdrinken. Bedenk dat de rubberbootjes niet zeewaardig zijn. Smokkelaars geven te weinig brandstof, water en eten mee en proppen de bootjes te vol. De enige kans op redding voor deze mensen is dat de bootjes worden gespot door reddingsboten. Op ‘zicht’ want de bootjes blijven letterlijk onder de radar. En daar komen data en de kaart in beeld.

Op volle zee

Hoe kun je dichterbij komen en begrijpen hoe het is om op volle zee te zijn met niets dan duisternis om je heen? Alison startte met het verzamelen van data. Over de wind, de hoogte van de golven, de temperatuur, tijdstip en hoe donker of licht het dan is. Maar ook: als je met een volle batterij van je mobiel op de boot stapt, hoe lang blijft je mobiel het dan doen? Hoe lang heb je bereik om te bellen of te internetten? Waar praten mensen over op de boot? Wat hoor je om je heen?

Dataverhaal op de kaart

Al die data samen vertellen samen het verhaal van de vlucht. Het is veelal open source data die je vindt op dataportals van overheidsorganisaties, zoals je UN, Eurostat en International Office of Migration (IOM). Maar Alison is nog een stap verder gegaan door field research te doen: ze heeft zelf de route gereisd die veel vluchtelingen hebben gevolgd: vanaf Lesbos, via het vasteland van Griekenland, de Balkan tot uiteindelijk in Nederland. Onderweg heeft ze veel medewerkers van hulporganisaties, vluchtelingen en locals geïnterviewd.

Podcast beantwoordt de waarom-vraag

Ook heeft ze vijf migranten gedurende twee jaar gevolgd. Hun verhalen zijn -anoniem- verwerkt tot twee fictieve personen waarvan je de vlucht kunt volgen. Je ontdekt waarom ze geen andere mogelijkheid meer zagen dan hun laatste geld aan een smokkelaar te geven in de hoop op een veilig en beter leven. Hoe dat eruit ziet, zie en hoor je op migrationtrail.com Het zal je opvallen dat daar geen foto of filmfragment is te vinden. Dat is een bewuste keuze. Ze wilde voorkomen dat die paar beelden de migrationtrail zouden worden. Mensen kunnen nu hun eigen beeld vormen. En belangrijker nog: ze voorkomt hiermee dat migranten te traceren zijn en daarmee kwetsbaar zijn.

De kracht van het (data)verhaal

Voordat Alison het verhaal vertelde over hoe het is op zo’n bootje, en wat mensen moeten doorstaan in al hun wanhoop, had ik daar nooit bij stil gestaan. Noem het laf of desinteresse: ik las de berichtgeving over de migrantenstroom met een zekere emotionele afstand. Ik was die middag behoorlijk onder de indruk van haar presentatie. Met data, kaart en podcast vertelt ze het verhaal van twee migranten waarbij ze de kijker de ruimte geeft om z’n eigen beeld te vormen. Alison Killing, bless you, a job well done!

Austin, Texas – 8 maart 2019 | Press Uber! Rennen! Binnen 1 minuut zou Uber driver Franklin voor het hotel staan. En ja! Daar stond hij al met draaiende motor. Snel instappen en op weg naar downtown Austin. Alwaar we ons bij het verkeerde Hilton Hotel lieten droppen. #beginnersfoutje. Na een tripple espresso with a little bit of extra hot water (‘We like our coffee strong, but not that strong’) bij Starbucks, begeven we ons naar het andere Hilton Hotel voor de allereerste sessie: ‘Strategies to achieve smart and accessible cities’. Maken smart cities een stad toegankelijk(er) voor iedereen? Of is een smart city niet synoniem aan een inclusieve stad? Ik ben benieuwd! Oh ja, om misverstanden te voorkomen, gezien het rijtje A-merken in dit intro: #nospon #noadv #noprom #noreclame.

Strategies to achieve smart and accessible cities

Strategies to achieve smart accessible cities

Een panel van vier boog zich over de vraag: hoe beïnvloedt technologie het leven van inwoners van steden? En dan vooral het leven van mensen met een beperking. Note van het panel: ‘we all grow into disabillities when we grow older’. Da’s wel een quote om over na te denken. Want hoe zit dat met alle technologie die stilletjes aan ons leven is binnengeslopen? Wie kan er nog zonder zijn mobiele telefoon? Microsoft’s Accessibility Technical Evangelist Megan Lawrence gaf een mooi voorbeeld uit een onderzoek dat zij op een Amerikaanse highschool had gedaan. Een van de deelnemers aan het onderzoek vertelde: ‘The minute i broke my arm, the world turned into a key board!’. Van zijn mobiele telefoon (die hij niet kon gebruiken om te appen met vrienden) tot zijn laptop (die hij niet kon gebruiken om huiswerk te maken). Het antwoord op hoe je komt tot de ideale smart city heb ik niet afgewacht. De intrigerende titel van de sessie die tegelijk stond gepland, maakte dat ik deze sessie eerder heb verlaten en een zaal verder naar binnen sloop.

Robot Xing: Border Operations in the Age of Autonomy

Hoe snel kan een overheid bewegen? Kunnen ze de snelheid van nieuwe technologie bijhouden? De doorlooptijd van idee naar uitvoering is ontzettend lang! Als er nu iets wordt bedacht duurt het lang voor het is ingevoerd en moet het minstens 30 jaar meegaan. Een mooi voorbeeld is de aanleg van een wegennetwerk rond de stad Phoenix. In 1959 (!) zat een ambtenaar dit uit te tekenen voor de stad Phoenix: ringwegen rond de stad. Het duurde tot halverwege de jaren negentig totdat deze plannen werden gerealiseerd. Dat heeft meer dan 30 jaar geduurd… Kortom: technologie die nu heel veelbelovend is, kan niet zomaar worden ingevoerd. Zoals een van de panelleden zei: ‘Sometimes it feels like I’m looking at Back to the Future.’ Mij bekruipt het gevoel dat deze mensen vooral in problemen denken. Niet DIPpen maar DIMmen mensen! Tegelijk zie ik vier bevlogen mensen die enorm hard werken om nieuwe technologie op een verantwoorde manier bij de overheid naar binnen te fietsen. Tijd om een frisse neus te halen en ons op te laden voor de volgende sessie waar ik heel veel zin in heb (en hoge verwachtingen van heb): A language to foster innovation.

A language to foster innovation

Klaus-Peter en Wolfgang zijn de hosts van deze innovatieshow. Ze geven een korte flitsende introductie. Innovatie! Disruptie! Dat is waar het NU om gaat. Alles gaat snel, alles verandert snel. Wat heb jij gedaan om te voorkomen dat je wordt geraakt door creative destruction? En hoe gaat het met innovatie binnen jouw organisatie? Begrijpen mensen elkaar als het over innovatie gaat? Nee. Dat is waarom het nodig is om binnen een organisatie een gezamenlijke taal te ontwikkelen. Gericht op het bouwen van een gezamenlijk framework (of understanding). Ze illustreren dat aan de hand van een kwadrant met in het midden een product field, waarbij je van ‘inside’ naar ‘outside’ werkt. Inside ontstaat het product of dienst dat naar buiten (outside) moet worden gebracht.

Het verbinden van de post-its in het kwadrant (zie foto) helpt je daarbij. Allemaal dezelfde innovatietaal spreken, zodat je elkaar begrijpt. Dat lijkt wel verdacht veel op effectieve communicatie. Het is niet de boodschap die ertoe doet, het gaat erom of de boodschap wordt begrepen door de ontvanger… Vergelijk het ook met een common operational picture: voor hulpdiensten is het van het grootste belang om in geval van een ramp of groot incident dat zij allemaal op hetzelfde moment over dezelfde informatie beschikken. Een eenduidig te interpreteren gedeeld beeld. Kortom: het idee van het spreken van dezelfde ‘innovatietaal’ is leuk, maar niet disruptive 😉

Activate your hidden data workforce

En hop! Op naar de vierde sessie van vandaag: Activate your hidden data workforce. Ik ben heel benieuwd naar de how to! Na bijna twee jaar werken voor het programma I-Strategie bij het ministerie van EZK en LNV is me een ding heel duidelijk geworden: tussen het gesprek aangaan over data en data echt gaan gebruiken in de dagelijkse werkpraktijk zit een enorme gap. Hoe die te dichten? How to unlock the potential? Het panel zet in op top-down. Met als belangrijkste randvoorwaarde voor succes: een directie die datadriven is. Met iemand die een visie heeft op de inzet van data. Die vraagt om een andere manier van rapportages: realtime dashboards in plaats van powerpoints of tekst. Een strategie van inzetten key influencers, ambassadors en experts, die teams uitdagen om data in te zetten. Nieuw? Nee dat niet, maar wel weer een bevestiging dat verandering om een lange adem vraagt. En betrokken medewerkers key zijn om het in de organisatie uit te dragen (wat niet perse middle management hoeft te zijn).

En dat was de laatste sessie van de eerste dag. Het duizelt me een beetje. Want jee, wat is er een enorm aantal sessies waaruit je kunt kiezen. Gouden tip blijkt het loslaten van FOMO die we op de vooravond van een ervaren SXSW-ganger kregen. Tijd voor een biertje en het maken van een plan voor dag 2!

Categorie: digitale innovatie

SXSW 2019 | Data storytelling: de kaart en z’n verhaal